เมื่อต้นปีนี้ ไปเที่ยวนอกเมืองตามเส้นทาง Wild Atlantic Way กับเพื่อนๆ ที่ดับลิน รถที่เช่าเป็น Volkswagen Golf ซึ่งระหว่างขับจะแสดงตัวเลขขีดจำกัดความเร็วของถนนช่วงนั้นขึ้นบนหน้าปัดเลย

ถ้าเกินขีดจำกัด ตัวเลขจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง
เกินนานๆ จะมีเสียงร้องเตือน
ถ้าเกินขีดไปมาก ตัวเลขจะเปลี่ยนเป็นสีแดง และยิ่งร้องดังหนัก

บนหน้าปัดยังมีกราฟิกแสดงระยะห่างจากรถคันหน้าที่เหมาะสมกับความเร็วที่ใช้อยู่ในปัจจุบันด้วย โดยจะแสดงเป็นรูปรถและเส้นแสดงระยะ

นอกจากกฎที่เหมาะสมแล้ว เทคโนโลยี + การออกแบบก็ช่วยให้คนตัดสินใจทำตามกฎได้สะดวกขึ้น

รถยี่ห้ออื่นก็มีความสามารถเดียวกันนี้ ลองค้นในเน็ต เจอคู่มือภาษาไทยของ Volvo S90 รุ่นปี 2020 เรื่อง “การ​เตือน​สำหรับ​ขีดจำกัด​ความเร็ว​และ​กล้อง​ตรวจจับ​ความเร็ว​จาก​ระบบ​ข้อมูล​ป้ายถนน” ด้วย

การกำหนดขีดจำกัดความเร็วตามลักษณะการใช้สอยพื้นที่

โดยทั่วไป ความเร็วสูงสุดในเขตเมืองดับลิน (Dublin City Council – ประมาณเทศบาลนครของไทย) คือ 50 กม./ชม. — ส่วนย่านที่อยู่อาศัย ย่านชุมชน จะกำหนดที่ไม่เกิน 30 กม./ชม.

ยกเว้นทางหลวงในเขตเมืองซึ่งถนนแยกเป็นสัดส่วนเฉพาะ จะอยู่ที่ 60 หรือ 80 กม./ชม. — ถ้าพ้นเขตเมืองไปแล้วก็จะสูงกว่านี้

เว็บไซต์รัฐบาลท้องถิ่นมีแผนที่ข้อเสนอการจำกัดความเร็วให้ดาวน์โหลด

สีชมพูคือพื้นที่ที่ปัจจุบันจำกัดความเร็วที่ 30 กม./ชม. ส่วนพื้นที่สีเหลือง ฟ้า และแดง กำลังถูกเสนอให้จำกัดความที่ 30 กม./ชม. เช่นกัน จะเห็นได้ว่าตัวเมืองเองพยายามจะขยายเขตที่เป็น 30 กม./ชม. ออกไปให้มากขึ้น โดยในเว็บไซต์บอกว่ารัฐบาลท้องถิ่นตั้งใจจะกำหนดให้ทุกย่านที่อยู่อาศัย ใช้ความเร็วไม่เกิน 30 กม./ชม. ภายในสิ้นปีที่ผ่านมา

เทคโนโลยีที่ช่วยให้ขับรถปลอดภัยขึ้น

สหภาพยุโรปออกกฎความปลอดภัยทั่วไปฉบับปรับปรุง (Regulation 2019/2144 หรือ “General Safety Regulation 2” หรือ “GSR2”) เมื่อ 27 พ.ย. 2562 กำหนดให้ตั้งแต่วันที่ 6 ก.ค. 2565 (ปีนี้) รถในประเภท M1 (รถยนต์นั่ง) และ N1 (รถเพื่อการพาณิชย์ขนาดเบา) รุ่นใหม่ทุกรุ่นที่จะขออนุมัติเพื่อขายในยุโรป ต้องติดตั้งเทคโนโลยีเพื่อความปลอดภัย เช่น ระบบช่วยเตือนเมื่อใช้ความเร็วเกินกำหนด (intelligent speed assistance – ISA) และเทคโนโลยีช่วยในกรณีฉุกเฉินให้ขับอยู่ในช่องจราจร (emergency lane keeping systems – ELKS) ซึ่งประกอบไปด้วยเทคโนโลยีอีกย่อย 2 อย่างประกอบกันคือ การเตือนเมื่อวิ่งคร่อมช่องจราจร (lane departure warning systems – LDWS) และ การช่วยขยับให้กลับช่องจราจรที่ถูกต้อง (corrective directional control functions – CDCF)

ทั้งนี้ภายใน 7 ก.ค. 2567 รถใหม่ทุกคัน ไม่ว่าจะรุ่นใดก็ตาม จะต้องมีเทคโนโลยีความปลอดภัยต่างๆ ข้างต้น

นับจากวันที่ประกาศกฎหมายจนถึงวันบังคับใช้ขยักแรก (เฉพาะรถรุ่นใหม่) 2 ปี 7 เดือน และขยักสอง (รถใหม่ทุกคัน) 4 ปี 7 เดือน

เทคโนโลยีช่วยควบคุมความเร็วอัจฉริยะทำงานอย่างไร

วิดีโออธิบายการทำงานของระบบช่วยเตือนขีดจำกัดความเร็ว โดย Road Safety Authority Ireland

ที่หน้ารถจะมีกล้องที่อ่านป้ายแจ้งขีดจำกัดความเร็วที่ติดไว้ข้างถนน (ตัวป้ายมีมาตรฐานกำหนดหน้าตาไว้) ไม่จำเป็นต้องเชื่อมกับ GPS หรืออินเทอร์เน็ต

นอกจากนี้ยังสามารถใช้แผนที่ดิจิทัลที่มีข้อมูลขีดจำกัดความเร็วของถนนแต่ละช่วง (ข้อมูลน่าจะมาจากหน่วยงานรัฐที่ดูแลเรื่องถนน) + ข้อมูลที่ตั้งของรถจาก GPS เสริมด้วย เผื่ออ่านป้ายไม่ได้ (ป้ายมีฝุ่น ถูกต้นไม้บัง กล้องถูกบัง มีหมอก ฯลฯ)

ระบบนี้จะถูกเปิดโดยอัตโนมัติเป็นค่าปริยายเมื่อจุดเครื่อง และผู้ขับสามารถเลือกกดปิดการทำงานได้

ตัวอย่าง​ของ​ป้าย​จราจร​ที่​รถ Volvo รุ่น S90 (2020) สามารถ​อ่านได้

กลไกตลาด กับ การส่งเสริมด้วยกฎหมาย

เมื่อต้องควักกระเป๋าจ่ายเอง และเงินในกระเป๋ามีจำกัด คนมีแนวโน้มเลือกซื้อความปลอดภัยสำหรับตัวเองก่อน เช่น ถุงลมนิรภัย (คุ้มครองคนในรถ) ระบบกันเบรกล็อก (ช่วยมากกรณีใช้ความเร็วสูง ซึ่งคนในรถเสี่ยงจะเจ็บด้วย)

ในขณะที่เทคโนโลยีเพื่อความปลอดภัยของคนอื่น เช่น เทคโนโลยีที่ช่วยลดโอกาสชนที่ความเร็วต่ำ (ที่คนในรถมักไม่เจ็บ แต่คนนอกรถเจ็บ) หรือเทคโนโลยีที่ช่วยให้คนขับรถบรรทุก รถลาก สามารถมองเห็นจักรยานหรือรถเล็กในจุดบอดสายตา จะถูกซื้อทีหลัง หรือถูกซื้อน้อยกว่า

การใช้ “กลไกตลาด” เพียงอย่างเดียวจึงอาจไม่มากพอหรือไม่เร็วพอ

การเพิ่มความปลอดภัยบนท้องถนนด้วยการออกเป็นกฎหมายให้รถยนต์ใหม่ต้องมีเทคโนโลยีความปลอดภัยที่คำนึงถึงความปลอดภัยของทุกคนบนถนนก็เป็นอีกแนวทางหนึ่งที่น่าพิจารณา โดยคำนึงถึงผลกระทบและภาระของผู้ซื้อรถหรือใช้รถด้วย อาจจะค่อยเป็นค่อยไปอย่างกรณีของสหภาพยุโรป ที่มาการออกกฎหมายล่วงหน้าหลายปี และเริ่มบังคับกับรถรุ่นใหม่ก่อน รถใหม่ที่ยังเป็นรุ่นเก่าอยู่ยังไม่ต้อง และให้เวลาอีก 2 ปี จึงจะขยับไปสู่รถใหม่ทุกคัน

—

ใครสนใจเรื่องเทคโนโลยีช่วยความปลอดภัยเชิงรุก (“active”) เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอุบัติเหตุแต่แรก [เทียบกับเทคโนโลยี “passive” เช่น ถุงลมนิรภัย ที่เป็นเรื่องลดความเสียหายเมื่อเกิดเหตุแล้ว] ดูได้เว็บไซต์ RoadSafetyFacts.eu — ซึ่งจะเป็นข้อมูลจากมุมมองของสมาคมผู้ผลิตรถยนต์ European Automobile Manufacturers’ Association (ACEA)

สำหรับข้อมูลเรื่องความปลอดภัยบนท้องถนนในสหภาพยุโรป ดูได้ที่เว็บไซต์ของ European Transportation Safety Council ซึ่งเป็นองค์กรไม่แสวงกำไร ได้รับเงินสนับสนุนจากทั้งภาครัฐที่เป็นผู้กำกับกิจการ และเอกชน ซึ่งรวมถึงผู้ผลิตรถยนต์และสมาคมผู้ผลิตสุรา จะมีข่าวสารเกี่ยวกับพวกกฎหมายใหม่ๆ ด้วย

เผยแพร่ต้นฉบับครั้งแรกเมื่อ 21 ก.พ. 2565 ในเฟซบุ๊ก